A Tate Modern réndese ante o arrebato do cine español

Londres foi o escenario de luxo do ciclo From Ecstasy to Rapture: 50 Years of the Other Spanish Cinema (Do éxtase ao arrebato: 50 anos do outro cine español). Durante tres días, do 15 ao 17 de abril, o Auditorio da Tate Modern ofreceu a un público entregado o cine máis vangardista e experimental, á vez que descoñecido, dos nosos creadores.

O ciclo forma parte do exposición sobre Miró que nestes momentos exhíbese na Tate. Ademais, From Ecstasy to Rapture está co-producido por CCCB, Acción Cultural Española, Ministerio de Cultura, Institut Català de lles Indústries Culturals e Filmoteca de Catalunya. Para a súa presentación, estiveron presentes Carolina López, directora de Xcèntric (programa cinematográfico do CCCB) e o seu comisario Andrés Hispano.

Un ciclo imprescindible para todo aquel amante non só do cine e as súas vangardas, senón tamén para calquera curioso da arte e a experimentación. Un exemplo de peza única e singular é a película pintada de José Antonio Sistiaga ere erera baleibu izik subua aruaren (1968-70). A cinta, coñecida por moitos debido á súa autenticidade, é unha película muda onde Sisitaga explora unha técnica única: a creación de cine sen o emprego de cámara. Para iso, o autor usou un rolo de celuloide de 35 mm e pintou directamente sobre el. O resultado son 70 minutos de cor, fascinación e en ocasións desconcerto. Como moitas das mellores pezas de arte, esta película é difícil de entender e cando esta finaliza, o espectador queda coa sensación de non ter claro que acabou de experimentar. Con todo, do que non hai dúbida é que presenciou algo singular, fóra do común, único.

Ademais da obra de Sistiaga, o ciclo componse de varias proxeccións entre as que se atopan, por orde: Documents / Itinearies, Apropriations / Great Super-8m, Investigation / Metacinema, Animated Experiemnts: Rhythm, Ligh and Cor, para acabar coa o proxección de todo un clásico: Arrebato (1980) de Iván Zulueta.

From Ecstasy to Rapture inaugurouse o venres coa proxección de Fuego en Castilla (1958-59), a peza de José Val del Omar. A película presentouse dentro da sección Documents / Itineraries (Documentos / Itinerarios), onde se ofreceu aos espectadores unha visión documental pouco común dos costumes e tradicións da nosa terra. Este pequeno repaso da historia documental viaxa dos anos 70 aos 80 para finalmente acabar co Lo que tu dices que soy (2007), unha película de Virginia García del Pino. Merece a pena destacar a cinta de Gabriel Blanco De Purificatione Automobilis (1974), onde se retrata a un grupo de persoas que un domingo calquera achéganse a un escampado madrileño para limpar os seus coches.

O ciclo continuou o sábado con Appropriations / Great Super-8. O programa mostra as pezas máis recentes desta década, ademais de varias dos anos 90 e algunhas dos 70, daqueles artistas que toman como materia prima o traballo doutros cineastas e found-footage. É importante citar os traballos de Eugeni Bonet, Juan Bufill, Manuel Huerga e Eugènia Balcells. Estes artistas son os pioneiros en España deste tipo de cine e os seus traballos dos anos 70 serviron como fonte de inspiración a outros artistas contemporáneos como o David Domingo e o seu Súper 8 (1997). É curioso porque se un non coñece a súa obra, moitas veces é difícil adiviñar que peza é actual e cal creouse nos anos 70. Isto demostra a gran influencia dos “primeiros mestres” nos artistas actuais.

Para o peche desta sección proxectouse Brutal Ardour (1979) de Manuel Huerga, unha película preciosa e precisa que co uso de apenas uns poucos fotogramas moi ben tratados e un tema musical moi ben escollidos constrúese toda unha historia de amor.

Unha das seccións máis impactantes foi a dedicada á animación: Animated Experiments: Rhythm, Ligh and Colour (Experimentos animados: ritmo, luz e cor). As películas son rara avis do noso cine que mostran a experimentación que os artistas visuais fixeron nesta materia ao longo dos anos que compón o noso cine contemporáneo.

Para cerrar el ciclo nada mejor que hacerlo con un clásico, por eso se eligió la película de Iván Zulueta, Arrebato (1980), como broche final a estos tres días de éxtasis visual. La cinta, lejos de envejecer con los años, mejora, gana fuerza e intensidad y se revaloriza.

O titulado como “o outro cine español” captou a atención tanto de españois residentes en Londres como de ingleses e persoas doutras procedencias interesadas no cine de vangarda. Toda unha mestura de estilos, idades e nacionalidades que demostrou unha vez máis que a arte non ten fronteiras.

Logo de Londres, From Ectasy to Rapture vai seguir viaxando por Europa. De momento e ata que volva ás nosas fronteiras pódese gozar do DVD editado co mesmo nome: “Do éxtase ao arrebato: Un percorrido polo cine experimental español”.